جاوا یک زبان برنامهنویسی شیگرا است که برای ساخت نرمافزارهای چندسکویی برای سیستمعاملهایی مثل ویندوز، لینوکس و موارد دیگر در مقیاس سازمانی استفاده میشود.
از مزایای مهم این زبان باید به سهولت و درک ساده ترکیب نحوی، شیگرایی بودن، امنیت بالا، پشتیبانی از ویژگیهای قابل حمل بودن، انجام فرآیند جمعآوری زباله (Garbage Collection) بهشکل خودکار، امکان نگهداری و توسعه برنامهها به سادهترین شکل، فارغ از سکو بودن، پشتیبانی از چند ریسمانی (Multi-Threaded) و سطح بالا بودن اشاره کرد. با اینحال، جاوا معایب خاص خود را نیز دارد. از معایب مهم این زبان باید به عدم پشتیبانی از مباحث سطح پایین مثل اشارهگرها، اجرا روی ماشین مجازی جاوا که حافظه اصلی بیشتری را مصرف میکند، اجرای طولانیتر برنامهها و کدها در مقایسه با سی و سیپلاسپلاس، عدم امکان کنترل Garbage Collection توسط برنامهنویس و عدم پشتیبانی از نوع بدون علامت (Unsigned Types) اشاره کرد.
چه آیندهای پیش روی زبان برنامهنویسی جاوا است؟
بهطور معمول، برنامهنویسان حرفهای از جاوا برای ساخت برنامههای سازمانی استفاده میکنند. با توجه به پیشرفت چشمگیر جاوا در سالهای اخیر و کاربرد این زبان چندمنظوره، آینده زبان برنامهنویسی جاوا درخشان است. به بیان دیگر، برنامههایی مثل نرمافزارهای مدیریت ارتباط با مشتری و مدیریت منابع سازمانی، نرمافزار فضای ابر داخلی (Cloud Internal Software)، نرمافزارهای مدیریت دانلودها و چارچوبهای نرمافزاری Orchestration که هر یک برای مقاصد خاصی کاربرد دارند، همگی با استفاده از جاوا ساخته شدهاند. جاوا نکات مثبت درخشانی دارد که توسعهدهندگان تازهکار را ترغیب میکند به فکر یادگیری این زبان باشند. بهطور مثال، جاوا ترکیب نحوی سادهای برای یادگیری دارد، به بهترین شکل از شیگرایی و برنامهنویسی چند ریسمانی پشتیبانی میکند. همانگونه که اشاره کردیم، جاوا یک زبان برنامهنویسی چندمنظوره است و بنابراین برای ساخت انواع مختلفی از برنامهها کاربرد دارد. بهطور مثال، جاوا برای ساخت نرمافزارهای استریم، الگوریتمهای هوشمند، توسعه موبایل، بزرگ دادهها، اینترنت اشیا، زنجیره بلوکی و توسعه وب مناسب است. علاوه بر این گزینه مناسبی برای توسعه مدلهای نرمافزاری تابع به عنوان سرویس (FaaS) و برنامههای فاقد سرور (Serverless) است.
بازار کار توسعهدهندگان جاوا به چه صورتی است؟
با توجه به سهم بازار جاوا و محبوبیت آن نزد توسعهدهندگان و شرکتها، طبیعی است که فرصتهای شغلی زیادی در دسترس توسعهدهندگان این زبان باشد. نظرسنجی انجام شده توسط شرکت JetBrains نشان میدهد پس از پایتون، جاوا دومین زبان برنامهنویسی اصلی توسعهدهندگان حرفهای است. به این ترتیب مشخص میشود که آینده زبان برنامهنویسی جاوا تا حد زیادی روشن است و بنابراین ارزش یادگیری را دارد، اما زبانهای برنامهنویسی دیگری هم هستند که در سالهای اخیر پیشرفت زیادی داشتهاند و بر محبوبیت آنها افزوده شده است. بیشتر نرمافزارهای سفارش مشتری و خدماتی که شرکتهای بزرگ ارایه میکنند با استفاده از جاوا ساخته شده است. یکی از سناریوهایی رایج در شرکتهای نرمافزاری مربوط به زمانی است که برای یک سرویس قدیمی عملیات انتقالیابی (Migration) باید انجام میشود. در بیشتر مواقع عملیات انتقال به جای جایگزینی کل پروژه با یک پلتفرم کاملاً متفاوت، شامل فرایندهایی مثل بهروزرسانی معماری، تبدیل از سیستم یکپارچه (Monolith) به ریزخدمات (Microservices) و انتقال چارچوب نرمافزاری یا تنها بهروزرسانی نسخه زبان میشود. با استناد به نظرسنجی توسعهدهندگان JetBrains، مشاهده میشود که آینده زبان برنامه نویسی جاوا به عنوان یکی از 5 زبان برنامهنویسی کاربردی روشن است. توسعهدهندگان میتوانند از جاوا برای ساخت برنامههای تجاری، آزمایشهای خودکار، بازیهای تلفن همراه و برنامههای حرفهای استفاده کنند. در حالی که گوگل اعلام کرده که کاتلین زبان اول توسعه برنامههای اندرویدی است و پشتیبانی جدی از این زبان به عمل میآورد، با اینحال، هنوز هم بخش عمدهای از توسعهدهندگان از جاوا برای توسعه برنامههای اندرویدی استفاده میکنند. علاوه بر این، سازمانهای بزرگی مثل ناسا، اپل و گوگل در حوزههای مختلفی مثل مراقبتهای پزشکی، سیستمهای دفاعی، فناوری و موارد دیگر از جاوا استفاده میکنند.